0x1949 Team - FAZEMRX - MANAGER

Edit File: tutor.tr.utf-8

================================================================================ = V I M T u t o r ' a h o ş g e l d i n i z ! -- Sürüm 1.7 = ================================================================================ Vim, böyle bir eğitmen ile açıklanması gereken çok fazla komut barındıran, oldukça kuvvetli bir metin düzenleyicidir. Bu eğitmen Vim'i çok amaçlı bir düzenleyici olarak kolaylıkla kullanabileceğiniz yeterli sayıda komutu açıklamak için tasarlanmıştır. Eğitmeni tamamlama süresi yapacağınız denemelere bağlı olarak 25-30 dakikadır. DİKKAT: Derslerdeki komutlar bu metni değiştirecektir. Üzerinde çalışmak için bu dosyanın bir kopyasını alın (eğer "vimtutor" uygulamasını çalıştırdıysanız zaten bir kopyasını almış oldunuz). Bu eğitmenin kullanarak öğretmek için tasarlandığını unutmamak önemlidir. Bu şu anlama gelir; komutları öğrenmek için doğru bir şekilde çalıştırma- nız gerekir. Eğer sadece yazılanları okursanız komutları unutursunuz. Şimdi Caps Lock düğmenizin basılı olmadığına emin olun ve Ders 1.1'in ekranı tamamen doldurması için j düğmesine yeterli miktarda basın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.1: İMLECİ HAREKET ETTİRMEK Çevirmen Notu: Tüm derslerde <ENTER> gördüğünüzde bu düğmeye basın. ** İmleci hareket ettirmek için h,j,k,l düğmelerine basın. ** ^ k İpucu: h düğmesi soldadır ve sola doğru hareket eder. < h l > l düğmesi sağdadır ve sağa doğru hareket eder. j j düğmesi aşağı doğru bir oka benzer. v 1. İmleci kendinizi rahat hissedinceye dek ekranda dolaştırın. 2. j düğmesine basın ve ekranın aşağıya kaydığını görün. 3. Aşağı düğmesini kullanarak, Ders 1.2'ye geçin. NOT: Eğer yazdığınız bir şeyden emin değilseniz, Normal kipe geçmek için <ESC> düğmesine basın. Daha sonra istediğiniz komutu yeniden yazın. NOT: Ok düğmeleri de aynı işe yarar. Ancak hjkl düğmelerini kullanarak çok daha hızlı hareket edebilirsiniz. Gerçekten. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.2: VİM'DEN ÇIKIŞ !! NOT: Aşağıdaki adımları yapmadan önce, bu dersi tamamen okuyun. 1. Normal kipte olduğunuzdan emin olmak için <ESC> düğmesine basın. 2. :q! yazın ve <ENTER>'a basın'. Bu düzenleyiciden çıkar ve yaptığınız değişiklikleri KAYDETMEZ. 3. vimtutor yazarak yeniden bu belgeyi açın. 4. Eğer bu adımları ezberlediyseniz ve kendinizden eminseniz, 1'den 3'e kadar olan adımları yeniden uygulayın. 5. İmleci Ders 1.3'e taşıyın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.3: METİN DÜZENLEME - METİN SİLME ** Normal kipteyken imlecin altındaki karakteri silmek için x'e basın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. 2. Düzeltmeler için imleci silinmesi gereken karakterin üzerine getirin. 3. İstenmeyen karakteri silmek için x düğmesine basın. 4. Tümce düzelene kadar 2'den 4'e kadar olan adımları tekrar edin. ---> İinek ayyın üzzerinden attladı. 5. Şimdi satır düzeldi; Ders 1.4'e geçin. NOT: Bu eğitmende ilerledikçe ezberlemeye çalışmayın, deneyerek öğrenin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.4: METİN DÜZENLEME - METİN GİRME ** Normal kipteyken metin eklemek için i'ye basın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. 2. İlk satırı ikincisinin aynısı gibi yapmak için, imleci eklenmesi gereken metinden sonraki ilk karakterin üzerine götürün. 3. i'ye basın ve gerekli eklemeleri yapın. 4. Düzeltilen her hatadan sonra <ESC> düğmesine basarak Normal kipe dönün. Tümceyi düzeltmek için 2'den 4'e kadar olan adımları tekrar edin. ---> Bu metinde eksk. ---> Bu metinde bir şey eksik. 5. Artık yapabildiğinizi düşünüyorsanız bir sonraki bölüme geçin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.5: METİN DÜZENLEME - METİN EKLEME ** Metin eklemek için A düğmesine basın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. İmlecin hangi karakterin üzerinde olduğu önemli değildir. 2. A'ya basın ve gerekli eklemeleri yapın. 3. Metin eklemeyi bitirdiğinizde <ESC>'ye basın ve Normal kipe dönün. 4. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İKİNCİ satıra götürün ve ikinci ve üçüncü adımları tekrarlayarak tümceyi düzeltin. ---> Bu satırda bazı met Bu satırda bazı metinler eksik. ---> Bu satırda da bazı metinl Bu satırda da bazı metinler eksik gibi görünüyor. 5. Artık rahatça metin ekleyebildiğinizi düşünüyorsanız Ders 1.6'ya geçin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1.6: DOSYA DÜZENLEME ** :wq yazmak açık olan dosyayı kaydeder ve Vim'den çıkar. !! NOT: Aşağıdaki adımları uygulamadan önce tüm bu bölümü iyice okuyun! 1. Bu eğitmeni Ders 1.2'de yaptığınız gibi :q! yazarak kapatın. Veya başka bir uçbirime erişiminiz varsa orada yapın. 2. Komut istemi ekranında şu komutu girin: vim tutor <ENTER>. 'vim', Vim düzenleyicisini açmak için kullanacağınız komut olup 'tutor' da düzenlemek istediğiniz dosyanın adıdır. Değiştirilebilen bir dosya kullanın. 3. Daha önceki derslerde öğrendiğiniz gibi metin girip/ekleyip silin. 4. :wq <ENTER> yazarak değişiklikleri kaydedin ve Vim'den çıkın. 5. Eğer vimtutor'dan birinci adımda çıktıysanız yeniden açın ve aşağıdaki özet bölüme gelin. 6. Yukarıdaki adımları okuduktan ve anladıktan sonra YAPIN. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 1: ÖZET 1. İmleç ok düğmeleri veya hjkl düğmeleri kullanılarak hareket ettirilir. h (sol) / j (aşağı) / k (yukarı) / l (sağ) 2. Vim'i komut isteminden başlatmak için: vim <ENTER> veya vim DOSYA_ADI <ENTER> kullanın. 3. Vim'den çıkmak için önce <ESC>'ye basıp sonra: :q! <ENTER> (değişiklikleri kaydetmeden çıkar) :wq <ENTER> (değişiklikleri kaydedip çıkar) komutlarını kullanın. 4. İmlecin üzerinde olduğu karakteri silmek için x düğmesine basın. 5. Metin girmek veya eklemek için: i metin girin <ESC> imleçten önce girer A metin girin <ESC> satırdan sonra ekler NOT: <ESC> düğmesine basmak sizi Normal kipe geri döndürür veya istenmeyen veya yarım yazılmış bir komutu iptal eder. Şimdi Ders 2 ile bu eğitmeni sürdürün. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.1: SİLME KOMUTLARI ** Bir sözcüğü silmek için dw yazın. ** 1. Normal kipte olduğunuzdan emin olmak için <ESC> düğmesine basın. 2. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. 3. İmleci silinmesi gereken sözcüğün başına götürün. 4. Sözcüğü silmek için dw yazın. NOT: d harfi siz yazdıkça ekranın son satırında görülecektir. Vim sizin w yazmanızı bekleyecektir. Eğer d'den başka bir şey görürseniz yanlış yazmışsınız demektir, <ESC> düğmesine basın ve baştan başlayın. ---> Bu satırda çerez tümceye ait olmayan leblebi sözcükler var. 5. Tümce düzelene kadar adım 3 ve 4'ü tekrar edin ve Ders 2.2'ye geçin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.2: DAHA FAZLA SİLME KOMUTLARI ** Satırı sonuna kadar silmek için d$ yazın. ** 1. Normal kipte olduğunuzdan emin olmak için <ESC> düğmesine basın. 2. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. 3. İmleci doğru olan satırın sonuna götürün. (Birinci noktadan SONRAKİ) 4. Satırı en sona kadar silmek için d$ yazın. $ imini yazmak için: Türkçe Q klavyede <ALT GR> 4, Türkçe F klavyede <SHIFT> 4 ikililerini kullanın. ---> Birileri bu satırın sonunu iki defa yazmış. satırın sonunu iki defa yazmış. 5. Neler olduğunu anlamak için Ders 2.3'e gidin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.3: İŞLEÇLER VE HAREKETLER Metin değiştiren birçok komut işleçler ve eklerden oluşur. Bir d işleci içeren silme komutu için kullanılan biçim aşağıdaki gibidir: d hareket Burada: d - silme işlecidir. hareket - işlecin neyi işleteceğidir (aşağıda listelenmiştir). Hareketlerin kısa bir listesi için: w - bir sonraki sözcüğün başlangıcına kadar, ilk karakteri DAHİL OLMADAN e - şu anki sözcüğün sonuna kadar, son karakteri DAHİL OLARAK $ - satırın sonuna kadar, son karakteri DAHİL OLARAK Demeli ki, de komutunu girmek imleçten sözcüğün sonuna kadar siler. NOT: Normal kipte hiçbir hareket olmadan yalnızca işleci girmek imleci yukarıda belirtildiği gibi hareket ettirir. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.4: BİR HAREKET İLE BİRLİKTE SAYIM KULLANMAK ** Bir hareketten önce sayı kullanmak o hareketi sayıca tekrarlatır. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satırın BAŞINA götürün. 2. 2w yazarak imleci iki sözcük ileriye taşıyın. 3. 3e yazarak imleci üç sözcük ilerideki sözcüğün sonuna taşıyın. 4. 0 yazarak imleci satırın başına taşıyın. 5. İkinci ve üçüncü adımları değişik sayılar kullanarak tekrarlayın. ---> Bu üzerinde hoplayıp zıplayabileceğiniz naçizane bir satır. 6. Ders 2.5'e geçin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.5: BİR SAYIM KULLANARAK DAHA FAZLA SİLME İŞLEMİ ** Bir işleç ile birlikte sayı kullanmak işleci o kadar tekrarlatır. ** Yukarıda sözü edilen silme işleci ve hareketinin arasına sayı ekleyerek yapılan işlemi o sayı kadar tekrarlatabilirsiniz. d [sayı] hareket 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenen satırdaki ilk BÜYÜK HARFTEN oluşan sözcüğün başına getirin. 2. d2w yazarak iki BÜYÜK HARFLİ sözcüğü silin. 3. Birinci ve ikinci adımları başka bir sayı kullanarak BÜYÜK HARFLİ sözcükleri tek bir komutta silmek için yeniden uygulayın. ---> Bu ABC ÇDE satırdaki FGĞ HIİ JKLM NOÖ PRSŞT sözcükler UÜ VY temizlenmiştir. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.6: SATIRLARDA İŞLEM YAPMA ** Bütün bir satırı silmek için dd yazın. ** Bütün bir satır silme işlemi çok sık kullanıldığından dolayı, Vi tasarımcıları bir satırı tamamen silmek için iki d yazmanın daha kolay olduğuna karar vermişler. 1. İmleci aşağıdaki tümceciğin ikinci satırına götürün. 2. Satırı silmek için dd yazın. 3. Şimdi de dördüncü satıra gidin. 4. İki satırı birden silmek için 2dd yazın. ---> 1) Güller kırmızıdır, ---> 2) Çamur eğlenceli, ---> 3) Menekşeler mavi, ---> 4) Bir arabam var, ---> 5) Saat zamanı söyler, ---> 6) Şeker tatlıdır ---> 7) Ve sen de öylesin ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2.7: GERİ AL KOMUTU ** Komutu geri almak için u, bütün bir satırı düzeltmek için U yazın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satırda ve ilk hatanın üzerine koyun. 2. İlk istenmeyen karakteri silmek için x yazın. 3. Şimdi son çalıştırılan komutu geri almak için u yazın. 4. Bu sefer x komutunu kullanarak satırdaki tüm hataları düzeltin. 5. Şimdi satırı ilk haline çevirmek için büyük U yazın. 6. Şimdi U ve daha önceki komutları geri almak için birkaç defa u yazın. 7. Birkaç defa <CTRL> R (<CTRL>'yi basılı tutarken R ye basın) yazarak geri almaları da geri alın. ---> Buu satıırdaki hataları düüzeltinn ve sonra koomutu geri alllın. 8. Bunlar son derece kullanışlı komutlardır. Şimdi Ders 2 Özete geçin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 2: ÖZET 1. İmleçten itibaren bir sözcüğü silmek için dw yazın. 2. İmleçten itibaren bir satırı silmek için d$ yazın. 3. Bütün bir satırı silmek için dd yazın. 4. Bir hareketi yenilemek için önüne sayı takısı getirin, 2w gibi. 5. Normal kipte bir komut biçimi şöyledir: işleç [sayı] hareket burada: işleç - ne yapılacağı, silmek için d örneğinde olduğu gibi [sayı] - komutun kaç kere tekrar edeceğini gösteren isteğe bağlı sayı hareket - işlecin nice davranacağı, w (sözcük), $ (satır sonu) gibi 6. Bir satırın başına gelmek için sıfır (0) kullanın. 7. Önceki hareketleri geri almak için u (küçük u) yazın. Bir satırdaki tüm değişiklikleri geri almak için U (büyük U) yazın. Geri almaları geri almak için <CTRL> R kullanın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.1: KOY KOMUTU ** Son yaptığınız silmeyi imleçten sonraya yerleştirmek için p yazın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş tümceciğe götürün. 2. Satırı silip Vim'in arabelleğine yerleştirmek için dd yazın. 3. İmleci, silinmiş satırı nereye yerleştirmek istiyorsanız, o satırın ÜZERİNE götürün. 4. Normal kipteyken satırı yerleştirmek için p yazın. 5. Tüm satırları doğru sıraya koymak için 2'den 4'e kadar olan adımları tekrar edin. ---> d) Sen de öğrendin mi? ---> b) Menekşeler mavidir, ---> c) Akıl öğrenilir, ---> a) Güller kırmızıdır, ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.2: DEĞİŞTİR KOMUTU ** İmlecin altındaki karakteri başkası ile değiştirmek için rx yapın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. 2. İmleci satırdaki ilk hatanın üzerine götürün. 3. Hatayı düzeltmek için önce r ardından da doğru karakteri yazın. 4. İlk satır düzelene kadar adım 2 ve 3'ü tekrar edin. ---> Bu satıv yazılıvken, bivileri yamlış düğmetere basmış. ---> Bu satır yazılırken, birileri yanlış düğmelere basmış. 5. Ders 3.3'ye geçin. NOT: Unutmayın, ezberleyerek değil deneyerek öğrenin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.3: DEĞİŞTİR İŞLECİ ** Bir sözcüğü imleçten sözcük sonuna kadar değiştirmek için ce yapın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. 2. İmleci "sutar" daki u'nun üzerine yerleştirin. 3. Önce ce ardından doğru harfleri girin (bu durumda 'atır'). 4. <ESC> düğmesine basın ve değişmesi gereken bir sonraki karaktere gidin. 5. İlk cümle ikincisiyle aynı olana kadar adım 3 ve 4'ü tekrar edin. ---> Bu sutar değiştir komutu ile değişneli gereken birkaç mözgüç içeriyor. ---> Bu satır değiştir komutu ile değişmesi gereken birkaç sözcük içeriyor. ce'nin sadece sözcüğü değiştirmediğini, aynı zamanda sizi EKLE kipine aldığına da dikkat edin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3.4: c'Yİ KULLANARAK DAHA FAZLA DEĞİŞTİRME ** Değiştir işleci sil komutu ile aynı hareketlerle kullanılır. ** 1. Değiştir işleci sil ile aynı yolla çalışır. Biçim şöyledir: c [sayı] hareket 2. Hareketler de aynıdır. Örneğin w (sözcük), $ (satır sonu) gibi. 3. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. 4. İmleci ilk hataya götürün. 5. Satırın geri kalan kısmını ikincisi gibi yapmak için c$ yazın ve daha sonra <ESC> düğmesine basın. ---> Bu satırın sonu düzeltilmek için biraz yardıma ihtiyaç duyuyor. ---> Bu satırın sonu düzeltilmek için c$ komutu kullanılarak yardıma ihtiyaç duyuyor. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 3: ÖZET 1. Silinmiş olan bir metni geri yerleştirmek için p yazın. Bu silinmiş metni imleçten hemen SONRA geri yerleştirir (eğer bir satır silinmişse hemen imlecin altındaki satıra yerleştirilecektir). 2. İmlecin altındaki karakteri değiştirmek için önce r ardından da yazmak istediğiniz karakteri yazın. 3. Değiştir işleci belirlenen nesneyi, imleçten hareketin sonuna kadar değiştirme imkanı verir. Örneğin, bir sözcüğü imleçten sözcük sonuna kadar değiştirmek için cw, bir satırın tamamını değiştirmek içinse c$ yazın. 4. Değiştir için biçim şöyledir: c [sayı] hareket Şimdi bir sonraki derse geçin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.1: İMLEÇ KONUMU VE DOSYA DURUMU ** <CTRL> G dosya içerisindeki konumunuzu ve dosya durumunu gösterir. Dosya içerisindeki bir satıra gitmek için G yazın. ** NOT: Adımlardan herhangi birini yapmadan önce dersin tamamını okuyun! 1. <CTRL> düğmesini basılı tutun ve g'ye basın. Biz buna <CTRL> G diyoruz. Dosyanın sonunda dosya adını ve bulunduğunuz konumu gösteren bir durum satırı görünecektir. Adım 3 için satır numarasını unutmayın. NOT: İmleç konumunu ekranın sağ alt köşesinde görebilirsiniz. Bu 'ruler' seçeneği etkin olduğunda görülür (bilgi için :help 'ruler' yazın). 2. Dosyanın sonuna gitmek için G'ye basın. Dosyanın başına gitmek için gg komutunu kullanın. 3. Daha önce bulunduğunuz satır numarasını yazın ve daha sonra G'ye basın. Bu sizi ilk <CTRL> g'ye bastığınız satıra geri götürecektir. 4. Yapabileceğinizi düşündüğünüzde, adım 1'den 3'e kadar yapın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.2: ARAMA KOMUTU ** Bir sözcük öbeğini aramak için / ve aranacak öbeği girin. ** 1. Normal kipteyken / yazın. / karakterinin ve imlecin ekranın sonunda göründüğüne dikkat edin. 2. 'hatttaa' yazıp <ENTER>'a basın. Bu sizin aramak istediğiniz sözcüktür. 3. Aynı sözcük öbeğini tekrar aramak için n yazın. Aynı sözcük öbeğini zıt yönde aramak için N yazın. 4. Eğer zıt yöne doğru bir arama yapmak istiyorsanız / komutu yerine ? komutunu kullanın. ---> "hatttaa" hatayı yazmanın doğru yolu değil; hatttaa bir hata. Not: Arama dosyanın sonuna ulaştığında dosyanın başından sürecektir. Bunu devre dışı bırakmak için 'wrapscan' seçeneğini sıfırlayın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.3: UYAN AYRAÇLAR ARAMASI ** Uyan bir (, [ veya { bulmak için % yazın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satırda bir (, [ veya { imine götürün. 2. Şimdi % karakterini yazın. 3. İmleç uyan ayracın üzerine gider. 4. Uyan ilk parantezin üzerine geri dönmek için yine % yazın. 5. İmleci başka bir (), [] veya {} üzerine götürün ve % işlecinin neler yaptığını gözlemleyin. ---> Bu içerisinde ( )'ler, ['ler ] ve {'ler } bulunan bir satırdır. NOT: Bu içerisinde eşi olmayan ayraçlar bulunan bir programın hatalarını ayıklamak için son derece yararlıdır. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4.4: BUL/DEĞİŞTİR KOMUTU ** 'eski' yerine 'yeni' yerleştirmek için :s/eski/yeni/g yazın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. 2. :s/buu/bu yazıp <ENTER>'a basın. Bu komutun sadece satırdaki ilk uyan karşılaşmayı düzelttiğine dikkat edin. 3. Şimdi satırdaki tüm değişiklikleri bir anda yapmak için :s/buu/bu/g yazarak tüm "buu" oluşumlarını değiştirin. ---> Buu birinci, buu ikinci, buu üçüncü bölüm. 4. İki satır arasındaki tüm karakter katarı oluşumlarını değiştirmek için: :#,#s/eski/yeni/g yazın. #,# burada değişikliğin yapılacağı aralığın satır numaralarıdır. :%s/eski/yeni/g yazın. Bu tüm dosyadaki her oluşumu değiştirir. :%s/eski/yeni/gc yazın. Bu tüm dosyadaki her oluşumu değiştirir ancak her birini değiştirmeden önce bize sorar. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 4: ÖZET 1. <CTRL> G sizin dosyadaki konumunuzu ve dosya durumunu gösterir. G dosyanın sonuna gider. [sayı] G belirtilen satır numarasına gider. gg ilk satıra gider. 2. Sözcük öbeğinden önce / yazmak, İLERİ yönde o öbeği aratır. Sözcük öbeğinden önce ? yazmak, GERİ yönde o öbeği aratır. Aramadan sonra, aynı yöndeki bir sonraki karşılaşmayı bulmak için n, veya zıt yöndekini bulmak için N yazın. <CTRL> O sizi eski konumlara, <CTRL> I daha yeni konumlara götürür. 3. İmleç bir (), [], {} ayracı üzerindeyken % yazmak, uyan diğer eş ayracı bulur. 4. Satırdaki ilk 'eski'yi 'yeni' ile değiştirmek için :s/eski/yeni, Satırdaki tüm 'eski'leri 'yeni' ile değiştirmek için :s/eski/yeni/g, İki satır arasındaki öbekleri değiştirmek için :#,#s/eski/yeni/g, Dosyadaki tüm karşılaşmaları değiştirmek için :%s/eski/yeni/g yazın. Her seferinde onay sorması için :%s/eski/yeni/gc kullanın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.1: BIR DIŞ KOMUT ÇALIŞTIRMAK ** Bir dış komutu çalıştırmak için :! ve ardından dış komutu yazın. ** 1. İmleci ekranın altına götürmek için : komutunu yazın. Bu size bir komut yazma imkanı verir. 2. Şimdi ! (ünlem) karakterini yazın. Bu size bir dış komut çalıştırma olanağı verir. 3. Örnek olarak ! karakterini takiben ls yazın ve <ENTER>'a basın. Bu size o anda bulunduğunuz dizindeki dosyaları gösterecektir. Veya ls çalışmazsa :!dir komutunu kullanın. NOT: Herhangi bir dış komutu bu yolla çalıştırmak mümkündür. NOT: Tüm : komutlarından sonra <ENTER> düğmesine basılmalıdır. Bundan sonra bunu her zaman anımsatmayacağız. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.2: DOSYA YAZMAYA DEVAM ** Dosyaya yapılan değişikliği kaydetmek için :w DOSYA_ADI yazın. ** 1. Bulunduğunuz dizini listelemek için :!dir veya :!ls yazın. Komuttan sonra <ENTER> düğmesine basacağınızı zaten biliyorsunuz. 2. Mevcut olmayan bir dosya adı seçin, örneğin DENEME. 3. Şimdi :w DENEME yazın (DENEME sizin seçtiğiniz dosya adıdır). 4. Bu tüm dosyayı (Vim Tutor) DENEME isminde başka bir dosyaya yazar. Bunu doğrulamak için, :!ls veya :!dir yazın ve yeniden bulunduğunuz dizini listeleyin. NOT: Eğer Vim'den çıkıp kaydettiğiniz DENEME dosyasını açarsanız, bunun kaydettiğiniz vimtutor'un gerçek bir kopyası olduğunu görürsünüz. 5. Şimdi dosyayı şu komutları vererek silin: Windows: :!del DENEME Unix (macOS, Linux, Haiku): :!rm DENEME ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.3: YAZMA İÇİN METİN SEÇME ** Dosyanın bir bölümünü kaydetmek için, v hareket :w DOSYA_ADI yazın. ** 1. İmleci bu satırın üzerine getirin. 2. v düğmesine basarak imleci aşağıdaki beşinci adıma taşıyın. Metnin seçildiğine dikkat edin. 3. : karakterini yazın. Ekranın alt kısmında :'<'> çıkacaktır. 4. w DENEME yazın; DENEME burada henüz var olmayan bir dosyadır. <ENTER> düğmesine basmadan önce :'<'>w DENEME gördüğünüzden emin olun. 5. Vim seçilen satırları DENEME dosyasına yazacaktır. :!ls veya :!dir ile bakarak dosyayı görün. Henüz silmeyin; bir sonraki derste kullanacağız. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5.4: DOSYALARI BİRLEŞTİRME VE BÖLÜM EKLEME ** Bir dosyanın içeriğini eklemek için :r DOSYA_ADI yazın. ** 1. İmleci bu satırın hemen bir üstüne koyun. NOT: İkinci adımdan sonra Ders 5.3'ün metnini göreceksiniz. Sonrasında AŞAĞI düğmesi ile bu derse geri gelin. 2. Şimdi :r DENEME komutunu kullanarak DENEME dosyasını bu dosyanın içine getirin. Getirdiğiniz dosya imlecin hemen altına yerleştirilir. 3. Dosyanın getirildiğini doğrulamak için YUKARI düğmesini kullanarak Ders 5.3'ün iki adet kopyası olduğunu görün, özgün sürümü ve kopyası. NOT: Bu komutu kullanarak bir dış komutun çıktısını da dosyanın içine koyabilirsiniz. Örneğin :r !ls yazmak ls komutunun vereceği çıktıyı dosyanın içinde hemen imlecin altındaki satıra koyar. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 5: ÖZET 1. :!komut bir dış komut çalıştırır. Bazı yararlı örnekler: (MS-DOS) (Unix) :!dir :!ls - bir dizini listeler. :!del DOSYA :!rm DOSYA - DOSYA'yı siler. 2. :w DOSYA_ADI o anki Vim dosyasını diske DOSYA_ADI ile kaydeder. 3. v hareket :w DOSYA_ADI seçilmiş satır aralığını DOSYA_ADI ile kaydeder. 4. :r DOSYA_ADI imlecin altından başlayarak DOSYA_ADI isimli dosyanın içeriğini ekler. 5. :r !dir veya !ls bu iki komutun (dosyaları listeleme) içeriklerini okur ve dosyanın içine yerleştirir. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.1: AÇ KOMUTU ** İmlecin aşağısına satır açmak ve EKLE kipine geçmek için o yazın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. 2. İmlecin aşağısına bir satır açmak ve EKLE kipine geçmek için o (küçük harfle) yazın. 3. Şimdi herhangi bir metin girin ve EKLE kipinden çıkmak için <ESC> düğmesine basın. ---> o yazdıktan sonra imleç EKLE kipinde açılan satırın üzerine gider. 4. İmlecin üzerinde bir satır açmak için, yalnızca büyük O yazın. Bunu aşağıdaki satırda deneyin. ---> Bu satırın üzerine bir satır açmak için imleç bu satırdayken O yazın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.2: EKLE KOMUTU ** İmleçten sonra metin eklemek için a yazın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra götürün. 2. İmleç satırın sonuna gelinceye dek e düğmesine basın. 3. İmleçten SONRA metin eklemek için a yazın. 4. Şimdi ilk satırı ikincisi gibi tamamlayın. EKLE kipinden çıkmak için <ESC> düğmesine basın. 5. e düğmesini kullanarak bir sonraki yarım sözcüğe gidin ve adım 3 ve 4'ü tekrarlayın. ---> Bu satı çalışabilirsiniz. Çalı met ekl ---> Bu satırda çalışabilirsiniz. Çalışırken metin eklemeyi kullanın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.3: BİR BAŞKA DEĞİŞTİR KOMUTU ** Birden fazla karakter değiştirmek için büyük R yazın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş İLK satıra götürün. İmleci ilk xxx'in başına getirin. 2. Şimdi R düğmesine basın ve ikinci satırdaki sayıyı ilk satırdaki xxx'in yerine yazın. 3. <ESC> düğmesine basarak DEĞİŞTİR kipinden çıkın. Satırın geri kalanının değişmediğini gözlemleyin. 4. Kalan xxx'i de değiştirmek için adımları tekrarlayın. ---> 123 sayısına xxx eklemek size yyy toplamını verir. ---> 123 sayısına 456 eklemek size 579 toplamını verir. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.4: METİN KOPYALA VE YAPIŞTIR ** y işlecini kullanarak metin kopyalayın ve p kullanarak yapıştırın. ** 1. İmleci aşağıda ---> ile imlenmiş satıra getirin, "a)"nın ardına koyun. 2. v ile GÖRSEL kipe geçin ve imleci "ilk" sözcüğünün öncesine getirin. 3. y düğmesine basarak seçili metni kopyalayın. 4. İmleci bir sonraki satırın sonuna j$ ile getirin. 5. p düğmesine basarak metni yapıştırın. Akabinde <ESC> düğmesine basın. 6. GÖRSEL kipe geçerek "öge" sözcüğünü seçin, y ile kopyalayın, j$ ile ikinci satırın sonuna gidin ve p ile sözcüğü yapıştırın. ---> a) Bu ilk öge ---> b) NOT: y komutunu bir işleç olarak da kullanabilirsiniz; yw komutu yalnızca bir sözcüğü kopyalar. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 6.4: SET KOMUTU ** Arama veya değiştirme işlemlerinin büyük/küçük harf durumunu görmezden gelmesi için SET komutunu kullanın. 1. 'yoksay' sözcüğünü aramak için /ignore yazın. Bunu n düğmesine basarak birkaç kez yenileyin. 2. :set ic yazarak 'ic' (BÜYÜK/küçük harf yoksay) ayarını seçin. 3. Yeniden n düğmesine basarak 'yoksay' sözcüğünü aramayı sürdürün. Artık YOKSAY ve yoksay örneklerinin de bulunduğunu gözlemleyin. 4. :set hls is yazarak 'hlsearch' ve 'incsearch' ayarlarını seçin. 5. /ignore yazarak arama komutunu tekrar verin ve ne olacağını görün. 6. BÜYÜK/küçük harf ayrımsız arama ayarını kapatmak için :set noic yazın. NOT: Sonuçların ekranda vurgulanmasını istemiyorsanız :nohlsearch yazın. NOT: Eğer yalnızca bir arama işlemi için BÜYÜK/küçük harf ayrımsız arama yapmak istiyorsanız /ignore\c komutunu kullanın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ DERS 6 ÖZET 1. o komutu imlecin altında bir satır açar ve imleci bu açılmış satıra EKLE kipinde yerleştirir. O komutu imlecin üzerinde bir satır açar. 2. a komutu imleçten sonra metin girişine olanak verir. A komutu geçerli satırın sonuna giderek metin girişine olanak verir. 3. e komutu imleci bir sözcüğün sonuna taşır. 4. y işleci metni kopyalar, p işleci yapıştırır. 5. R komutu DEĞİŞTİR kipine girer ve <ESC>'ye basılana kadar kalır. 6. ":set xxx" yazmak "xxx" seçeneğini ayarlar. Bazı seçenekler: 'ic' 'ignorecase' BÜYÜK/küçük harf ayrımını arama yaparken kapatır. 'is' 'incsearch' Bir arama metninin tüm uyan kısımlarını gösterir. 'hls' 'hlsearch' Uyan sonuçların üzerini vurgular. Ayarlama yaparken ister kısa ister uzun sürümleri kullanabilirsiniz. 7. Bir ayarı kapatmak için "no" ekleyin, örneğin :set noic. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 7.1: YARDIM KAYNAKLARI ** Çevrimiçi yardım sistemini kullanın ** Vim geniş bir çevrimiçi yardım sistemine sahiptir. Başlamak için şu üçünü deneyebilirsiniz: - (eğer varsa) <HELP> düğmesine basın - (eğer varsa) <F1> düğmesine basın - :help yazın ve <ENTER> düğmesine basın Yardım penceresindeki metinleri okuyarak yardım sisteminin nasıl çalıştığını öğrenin. Bir pencereden diğerine geçmek için <CTRL> W ikilisini kullanın. Yardım penceresini kapatmak için :q yazıp <ENTER> düğmesine basın. ":help" komutuna değişken (argüman) vererek herhangi bir konu hakkında yardım alabilirsiniz. Şunları deneyin: :help w :help c_<CTRL> D :help insert-index :help user-manual ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 7.2: BİR BAŞLANGIÇ BETİĞİ OLUŞTURUN ** Vim'in özelliklerine bakın ** Vim Vi'dan çok daha fazla özelliğe sahiptir fakat birçoğu öntanımlı olarak kapalıdır. Daha fazla özellik kullanabilmek için bir "vimrc" dosyası oluşturmalısınız. 1. "vimrc" dosyasını düzenlemeye başlayın. İşletim sistemlerine göre: :e ~/.vimrc Unix için :e ~/_vimrc Windows için 2. Şimdi örnek "vimrc" dosyası içeriğini okuyun: :r $VIMRUNTIME/vimrc_example.vim 3. Dosyayı :w ile kaydedin. Vim'i bir sonraki çalıştırılmasında sözdizim vurgulaması kullanacaktır. Tüm tercih ettiğiniz ayarları bu "vimrc" dosyasına ekleyebilirsiniz. Daha fazla bilgi için :help vimrc-intro yazın. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 7.3: TAMAMLAMA ** <CTRL> D ve <TAB> ile komut istemi ekranında tamamlama ** 1. :set nocp komutunu kullanarak Vim'in uyumlu kipte olmadığından emin olun. 2. Bulunduğunuz dizindeki dosyalara :!ls veya :!dir ile bakın. 3. Bir komutun baş kısmını yazın, örneğin :e. 4. <CTRL> D'ye bastığınızda Vim size e ile başlayan komutları gösterecektir. 5. d <TAB> kullandığınızda Vim komutu kendinden :edit olarak tamamlayacaktır. 6. Şimdi bir boşluk ekleyin ve var olan bir dosyanın baş harflerini yazın. Örneğin :edit DOS. 7. <TAB> düğmesine basın. Eğer yalnızca bu dosyadan bir tane varsa Vim sizin için dosya adının geri kalanını tamamlayacaktır. NOT: Tamamlama birçok komut için çalışır. Yalnızca <CTRL> D ve <TAB> ikililerini deneyin. Özellikle :help için çok yararlıdır. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Ders 7: ÖZET 1. :help yazmak veya <F1> veya <HELP> düğmelerine basmak yardım penceresini açar. 2. :help cmd yazarak cmd hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz. 3. <CTRL> W kullanarak başka pencerelere geçebilirsiniz. 4. :q kullanarak yardım penceresini kapatabilirsiniz. 5. Bir vimrc başlangıç betiği oluşturarak yeğlenen ayarlarınızı saklayabilirsiniz. 6. Bir : komutu girerken <CTRL> D'ye basarak olanaklı tamamlama seçeneklerini görebilirsiniz. <TAB>'a basarak tamamlamayı seçin. ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ Böylece Vim Eğitmeni tamamlanmış oldu. Eğitmendeki amaç Vim düzenleyicisi hakkında kısa bir bilgi vermek ve onu kolayca kullanmanızı sağlamaktı. Vim'in tamamını öğretmek çok zordur zira Vim birçok komuta sahiptir. Bundan sonra ":help user-manual" komutu ile kullanıcı kılavuzunu okumalısınız. Daha fazla okuma ve çalışma için şu kitabı öneriyoruz: Vim - Vi Improved - by Steve Oualline Publisher: New Riders Tümüyle Vim için hazırlanmış ilk kitaptır. Özellikle ilk kullanıcılar için çok uygundur. Kitapta birçok örnek ve resim bulunmaktadır. http://iccf-holland.org/click5.html adresine bakabilirsiniz. Bu kitap daha eskidir ve Vim'den daha çok Vi içindir ancak tavsiye edilir: Learning the Vi Editor - by Linda Lamb Publisher: O'Reilly & Associates Inc. Vi hakkında bilmek isteyeceğiniz neredeyse her şeyin bulunduğu bir kitap. 6. Basım aynı zamanda Vim hakkında da bilgi içermektedir. Bu eğitmen Michael C. Pierce ve Robert K. Ware tarafından yazıldı, Charles Smith tarafından sağlanan fikirlerle Colorado School Of Mines, Colorado State University. E-posta: bware@mines.colorado.edu Vim için değiştiren: Bram Moolenaar Türkçe çeviri: Serkan "heartsmagic" Çalış (2005), adresimeyaz (at) yahoo (dot) com 2019 Güncelleme: Emir SARI, bitigchi (at) me (dot) com ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~